Forum Żeglarskie

Zarejestruj | Zaloguj

Teraz jest 10 lis 2025, o 14:22




Utwórz nowy wątek Odpowiedz w wątku  [ Posty: 5 ] 
Autor Wiadomość
 Tytuł: Mapy patyczkowe
PostNapisane: 22 paź 2025, o 05:30 
Avatar użytkownika

Dołączył(a): 7 paź 2010, o 14:59
Posty: 5578
Lokalizacja: Kraków
Podziękował : 3224
Otrzymał podziękowań: 3006
Uprawnienia żeglarskie: ciut ciut
Niepraktyczny kartograf na FB zamieścił post, opisujący jeden z eksponatów znajdujących się w Forum Humboldta w Berlinie. Eksponat to nieco krzywa krata z listewek, wiązanych włóknami, ozdobiona muszlami kauri, jednak jednocześnie jest to narzędzie nawigacyjne, rodzaj mapy. Mapy takie powstawały na Wyspach Marshalla, a tworzyli je mistrzowie nawigacji, zwani ri-meto.

"W przeciwieństwie do map papierowych, które zabiera się w podróż, aby na bieżąco sprawdzać trasę, mapy patyczkowe były narzędziami mnemonicznymi, studiowanymi i zapamiętywanymi na lądzie, jeszcze przed wyruszeniem w morze. Nie są to mapy tego, gdzie coś jest, ale raczej tego, jak wszystko się porusza. Kodują one dynamiczny stan oceanu. (...)
Symbolika mapy, choć na pozór abstrakcyjna, precyzyjnie opisuje ocean. Każdy element ma swoje znaczenie:
- Muszle kauri: reprezentują wyspy lub atole.
- Proste listewki: oznaczają dominujące prądy morskie lub główny kierunek fali martwej.
- Zakrzywione listewki: to najważniejszy element mapy. Przedstawiają wzory fal oceanicznych, które uginają się i odbijają napotykając na swojej drodze wyspy. W ten sposób mapują „echa” lądu zapisane na powierzchni wody.
Ri-meto wyróżniali cztery główne rodzaje fal martwych – długich fal powstałych w wyniku odległych zjawisk pogodowych, które są bardziej stabilne niż lokalne fale wiatrowe.
- Rilib: najsilniejsza, całoroczna fala generowana przez północno-wschodnie pasaty. Służyła jako podstawowe narzędzie orientacyjne.
- Kaelib: słabsza, ale również stała fala, wykrywalna tylko przez najbardziej doświadczonych żeglarzy.
- Bungdockerik: silna fala z południowego zachodu, także obecna przez cały rok.
- Bundockeing: najsłabsza z fal, odczuwalna głównie na północnych wyspach.
Wiedza o tworzeniu map i nawigacji na falach była pilnie strzeżonym sekretem, przekazywanym wyłącznie z ojca na syna w obrębie nielicznych, uprzywilejowanych rodów. Ri-meto cieszyli się ogromnym szacunkiem; ich umiejętności były niezbędne dla handlu, komunikacji i spójności społecznej w całym archipelagu. Trening adepta trwał latami i obejmował nie tylko zapamiętywanie map, ale także naukę pieśni i śpiewów kodujących informacje nawigacyjne oraz wyczerpujące próby, takie jak zabranie ucznia z zawiązanymi oczami na otwarty ocean z zadaniem określenia swojej pozycji i dopłynięcia do lądu.
Tajemnica otaczająca wiedzę nawigacyjną nie służyła jedynie ochronie tradycji; była mechanizmem utrzymywania władzy. W społeczeństwie wyspiarskim zdolność do bezpiecznego podróżowania między atolami oznaczała kontrolę nad handlem, zasobami, sojuszami wojskowymi i przepływem informacji. Nawigator posiadał zatem klucze do królestwa. Jego wiedza była kapitałem politycznym i ekonomicznym. Ograniczając przekazywanie tej wiedzy, rządzące rody mogły utrzymać kontrolę nad stosunkami między wyspami i konsolidować swoją władzę."


* ~ * ~ * ~ * ~ * ~ * ~ * ~ * ~ * ~ *

Więcej na ten temat można poczytać tu:
https://www.smithsonianmag.com/arts-cul ... 180958005/
i tu:
https://ocean.si.edu/human-connections/ ... ick-charts


Załączniki:
patyczki.jpg
patyczki.jpg [ 415.35 KiB | Przeglądane 678 razy ]

_________________
Pozdrawiam,
Smoczyca

Za ten post autor Janna otrzymał podziękowania - 6: Catz, mariaciuncia, piotras, robhosailor, Stara Zientara, waliant
Góra
 Zobacz profil  
Odpowiedz z cytatem  
PostNapisane: 22 paź 2025, o 06:26 
Avatar użytkownika

Dołączył(a): 8 lut 2010, o 00:53
Posty: 17866
Lokalizacja: Dziekanów Polski, dawniej Warszawa
Podziękował : 4593
Otrzymał podziękowań: 4344
Uprawnienia żeglarskie: mam, ale nie wiem po kiego...
Janusz Ostrowski, niepisany guru polskich entuzjastów pacyficznego stylu żeglowania na łodziach typu proa, prowadził również na temat tych map pogadanki. Miałem okazję w nich uczestniczyć.

Obrazek

_________________
Robert Hoffman
***
https://stareaparatyimojefotografowanie.blogspot.com/



Za ten post autor robhosailor otrzymał podziękowania - 2: Janna, piotras
Góra
 Zobacz profil  
Odpowiedz z cytatem  
PostNapisane: 22 paź 2025, o 21:40 
Avatar użytkownika

Dołączył(a): 7 paź 2010, o 14:59
Posty: 5578
Lokalizacja: Kraków
Podziękował : 3224
Otrzymał podziękowań: 3006
Uprawnienia żeglarskie: ciut ciut
Pewnie Janusz Ostrowski podawał różne ciekawostki. Może, Robercie, mógłbyś uzupełnić albo rozszerzyć to, co ja zacytowałam?

_________________
Pozdrawiam,
Smoczyca


Góra
 Zobacz profil  
Odpowiedz z cytatem  
PostNapisane: 23 paź 2025, o 05:46 
Avatar użytkownika

Dołączył(a): 8 lut 2010, o 00:53
Posty: 17866
Lokalizacja: Dziekanów Polski, dawniej Warszawa
Podziękował : 4593
Otrzymał podziękowań: 4344
Uprawnienia żeglarskie: mam, ale nie wiem po kiego...
Nie potrafię zinterpretować tej, konkretnej mapy, ale Janusz posłużył się innymi przykładami i tam "opis pasował do obrazka".

Podobno, patyczki pokazują kierunek falowania na oceanie: główny swel (rozkołys) od Oceanu Południowego i te mniejsze kierunki falowania, od przeważających wiatrów w tej strefie. A punkty przecięcia patyczków, to punkty na mapie, gdzie są rozmieszczone atole, do których możemy dopłynąć.

Podobno, nawigacja polinezyjska miała zasadę, że zawsze na oceanie mamy wiedzieć, w którą stronę jest kierunek powrotu do domu. Mniej ważne było, gdzie się w danej chwili znajdujemy, ale skupiano się na tym, w którą stronę mamy płynąć, aby powrócić.

To trochę tak, jak bez mapy żeglujemy np. po Zatoce Puckiej, podczas zlotów proa: pamiętamy skąd wyszliśmy i zawsze mamy w głowie ten kierunek, będąc po drugiej stronie.

_________________
Robert Hoffman
***
https://stareaparatyimojefotografowanie.blogspot.com/



Za ten post autor robhosailor otrzymał podziękowania - 2: Janna, piotras
Góra
 Zobacz profil  
Odpowiedz z cytatem  
PostNapisane: 25 paź 2025, o 19:35 
Avatar użytkownika

Dołączył(a): 8 lut 2010, o 10:24
Posty: 10987
Lokalizacja: Paryz
Podziękował : 1356
Otrzymał podziękowań: 2652
Uprawnienia żeglarskie: wszelakie : )
Od zawsze mnie to pasjonuje. Czytalem kiedys ksiazke Davida Henry Lewis, chyba "Córy Wiatru" ( seria "Slawni Zeglarze") - niesamowity typ - ktory poswiecil pozniej sporo czasu na badanie nawigacji polinezyjskiej. I nie tylko z Wysp Marshall.
Najbardziej imponuje mi znajdywanie wysp i atoli obserwujac ich odbicie w chmurach.
I ich statki: kojarza sie morskimi ptakami, co bardzo je odroznia od statkow europejskich, podobnych do warownych zamkow.
Na tych "prymitywnych" lodziach i uzywajac "prymitywnej" nawigacji odkryto i zkartografowano niezmierne powierzchnie Pacyfiku i zamieszkano tysiace wysp.
O tej nawigacji i historii troche tu:
https://en.wikipedia.org/wiki/Polynesian_navigation
Catz

_________________
Naziole, w pysk wam mówię litość moje ( prawie Wyspianski)



Za ten post autor Catz otrzymał podziękowania - 2: Janna, robhosailor
Góra
 Zobacz profil  
Odpowiedz z cytatem  
Wyświetl posty nie starsze niż:  Sortuj wg  
Utwórz nowy wątek Odpowiedz w wątku  [ Posty: 5 ] 


Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 26 gości


Nie możesz rozpoczynać nowych wątków
Nie możesz odpowiadać w wątkach
Nie możesz edytować swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz dodawać załączników

Szukaj:
[ Index Sitemap ]
Łódź motorowa | Frezowanie modeli 3D | Stocznia jachtowa | Nexo yachts | Łodzie wędkarskie Barti | Szkolenia żeglarskie i rejsy NATANGO
Olej do drewna | SAJ | Wypadki jachtów | Marek Tereszewski dookoła świata | Projektowanie graficzne


Wszystkie prawa zastrzeżone. Żaden fragment serwisu "forum.zegluj.net" ani jego archiwum
nie może być wykorzystany w jakiejkolwiek formie bez pisemnej zgody właściciela forum.żegluj.net
Copyright © by forum.żegluj.net


Nasze forum wykorzystuje ciasteczka do przechowywania informacji o logowaniu. Ciasteczka umożliwiają automatyczne zalogowanie.
Jeżeli nie chcesz korzystać z cookies, wyłącz je w swojej przeglądarce.



POWERED_BY
Przyjazne użytkownikom polskie wsparcie phpBB3 - phpBB3.PL